Bakım onarım işlerinde güvenli çalışma

Bakım onarım işlerinde güvenli çalışma yöntemleri yapılmadan yaşanan iş kazaları ve kaza sonucu yitirilen insan yaşamlarının değerini ölçmek ve hiç bir maddi değerle karşılaştırmak mümkün değildir.

Bir güvenlik açığının ölçülebilen en büyük maliyeti, öncelikle çalışan olmaktadır. Kaybedilmiş bir beden veya zihinsel rehabilitasyon yılları, çalışanı tamamen yeni bir yaşam tarzına zorlayabilir. Bu tür olaylara nasıl fiyat koyacağımızı tanımlamak gerçekten zor olsa gerek. Görevlerini yerine getirirken yaşamını yitiren ya da uzun soluklu yaralanmalar da kuşkusuz ekonomik olarak ölçülebildiğimizin ötesindedir.

Bakım onarım işleri nedir?

Makine ve ekipmanların verimli çalışması için belirli periyotlarla kontrol edilmeleri gerekir. Belirli periyotlarla yapılan kontrol çalışmalarına bakım denir. Makine veya ekipmanda oluşan arızanın hangi kısımda meydana geldiğinin tespit edilmesi de arıza tesbitidir. Onarım ise, makine ya da ekipmanın bakımlarının yapılması sonucunda belirlenen arızaların giderilmesi veya belirli aralıklar sonucunda bu ekipmanların bazı elemanlarının değiştirilmesi işlemine denir. Bir başka deyişle onarım ekipmanın tekrar işler hale getirilmesidir.

Bakım onarım hizmetleri kavramları

Bakım onarım planlı ve plansız olmak üzere iki kısma ayrılır;

Plansız bakım yöntemi, makine ve ekipman bozulunca ya da arıza çıkarınca yapılan bakımdır. Bu bakım şeklinde, işletmede zamansız çıkan bir arıza sonrasında bakım ve onarım yapılmaktadır. Bu tür sakıncalardan dolayı bu yöntem, günümüzde mecbur kalmadıkça kullanılmamalıdır.

Planlı bakım yönteminde ise, bakım bir plan dâhilinde yapılmaktadır. Planlı bakım yöntemleri de üç grupta tanımlanabilir;

1.  Periyodik Bakım (Koruyucu Bakım); burada önceden belirlenen bir zaman periyodunda makine ve ekipman parçalarının bakımları ve onarımları yapılmaktadır.
   Günlük Bakım
   Haftalık bakım
   Aylık bakım
   Yıllık bakım olarak planlanır ve uygulanır.
2. Önletici Bakım (Poraktif Bakım); önleyici bakımın amacı makine ve ekipmanların arızalarının ortaya çıkarılması değil, başlangıç safhasında arızaların ortaya çıkmasının önlenmesidir. Önleyici bakımda; makine ve ekipmanların tasarımında, yağlama sistemlerinde ve işletme şartlarında yapılacak olan değişiklikler ile arızanın sebepleri ortadan kaldırılabilir.
3.  Uyarıcı Bakım (Kesitirimci Bakım); İşletmelerdeki makine ve ekipmanlar belli noktalardan izlemeye alınırlar. Belirli bir zaman periyodunda yapılan ölçme sonuçları değerlendirmeye alınır. Buna göre ortaya çıkan ölçüm sonuçlarının trendi incelenmek suretiyle, makine ve ekipmanlardaki oluşması muhtemel arızaların tespiti önceden yapılır. Bu yöntem, çalışan makine ve ekipmanları takip ederek muhtemel arızaları tespit ettiği için makine ve ekipmanların zamansız durmasına ve gereksiz parça değişimlerine engel olmaktadır.

Bakım ve onarım hizmetleri de, makine, tezgah ve tesislerin daha uzun sürelerle arızasız ve problemsiz olarak çalışması, beklenmedik arızalar sebebiyle tehlikeli durumların ortaya çıkmaması ve istenmeyen olaylara, kazalara, yaralanmalara, malzeme hasarlarına, zaman kaybına sebep olmaması için yapılan planlı ve düzenli çalışma olarak tanımlanabilir.

Yukarıdaki bahse konu hizmetlerin proaktif (önleyici) bir biçimde yapılması halinde, yani herhangi bir arıza ve kaza oluşmadan önce tedbir alınmak suretiyle yerine getirilmesi halinde iş sağlığı ve güvenliği açısından da olumlu neticeler elde edilebilir. Başka bir ifadeyle ifadeyle, bakım ve onarım çalışmalarının arıza olmadan, usulüne uygun ve gerekli önlemler alınarak önceden yerine getirilmesi, her şeyden önce sözkonusu işi yapan işçiler ve işyeri açısından da olumlu sonuçlar doğurmasına yol açar. Örneğin, kalorifer kazanının periyodik olarak kontrol edilmesi, forkliftin bakıma alınması, kaldıracın zincirinin gözden geçirilmesi arıza ortaya çıktığında oluşabilecek olumsuz sonuçları önlemeaçısından son derece önemi haizdir.

Tamir bakım onarım işlerinde güvenli çalışma yöntemleri

Yapılan istatistikler ve edinilen tecrübeler tamir, bakım ve onarım çalışmaları sırasında çok fazla sayıda kazanın meydana geldiğini göstermektedir. Bu kazalar, tamir ve bakım çalışmalarının yeterli emniyet tedbirlerinin alınmadan yapılmış olmasından kaynaklanmaktadır. Bu sebeple bakım ve onarım faaliyetlerinin planlı proğramlı olarak yapılması gerekmektedir.

Bakım ve onarım çalışmalarında önceden planlanmamış, beklenmedik bir zamanda meydana gelen bir arızayı giderirken kaza riski çok daha fazladır. Çünkü ani durumlarda gerekli malzemeler temin edilememekte, uygun olmayan malzeme ile çalışılması zorunlulu ğu ortaya çıkabilmekte ve dolayısıyla kazalara zemin hazırlanmış olmaktadır.

Bakım ve onarım işlerinde kazalar en çok işe başlamadan önce ve işin bitiminde meydana gelmektedir. Bu nedenle bakım ve onarım işlerine başlamadan önce gerekli tedbirler alınmalı, tehlikeler gözlenmeli, işe hemen dalınmamalıdır. Şüphesiz hiçbir zaman tedbir elden bırakılmamalıdır.İşin bitiminde ise yine gerekli kontrollerin yapılması sökülmüş veya bozulmuş koruyucu sistemlerin yerine yerleştirilmesi, düzeltilmesi bütün bu tedbirlerden sonra çalışılmaya başlanılması gerekmektedir.

Tamir Bakım hizmeti veren firmalara buradan ulaşabilirsiniz.

Tamir bakım onarım hizmetlerinde iş güvenliği neden önemlidir?

Ülkelerin gelişmişlik düzeyleri, çalışanlarına verdiği değerle yükselir. İşçilere sağlıklı ve güvenli çalışma ortamlarının sağlanması, işçinin daha mutlu ve verimli çalışmasının yanında işverene ve ülke ekonomisine de olumlu katkılar sunacaktır. Bu nedenle, iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınacak tedbirler bir maliyet olarak değil, aksine verimliliğe yönelik bir öncelik olarak görülmelidir.

• Düzenli bakım, makinelerin ve iş ortamının güvenli ve güvenilir olmasını sağlar; işyerindeki tehlikeleri azaltır. Bakım yapılmaması veya hatalı bakım tehlikeli durumlar yaratabilir; kazalara ve sağlık sorunlarına neden olabilir
•  Makine ve tesislerin ömrünün uzamasında katkıda bulunurlar. Beklenmedik arızalar sebebiyle kazalara sebebiyet verilmesini önler,can güvenliğini sağlar.
• Bakım ve onarım sayesinde tehlikelerin azaltılabilmesi mümkündür.
• İş kazalarının önüne geçilebilir.
• Risk değerlendirmesi ve kontrol tabloları ile ölümlü, yaralanmalı kazalar önlenebilir.
• Fiziksel veya ruhsal yönden tam bir iyilik hali oluşur.

Tamir bakım onarım hizmetlerinde rastlanan kaza türleri

Sağlıklı yaşamak kadar sağlıklı çalışmak da bir insan hakkıdır. Çalışanların mesleklerinden dolayı yaralanmaları, sakat kalmaları, hastalanmaları, ölmeleri asla kabul edilebilir bir durum değildir. İş kazalarının 6-6.5 kat fazlası olan meslek hastalıkları ve bunlara bağlı ölümlerin, hala toplumun ve devletin gündemine yeteri kadar girememesi, yapılanların şekilcilikten öteye bir türlü geçememesi oldukça düşündürücüdür.

1. Elektrik çarpması;
   • Sistemin enerjisinin kesilmemiş olmasından
   • Ortamın çok iletken bir ortam olmasından
   • Kullanılan seyyar elektrikli cihazların izalasyonunun uygun olmamasından
   • Seyyar aydınlatma lambalarının düşük gerilimli olmamasından
2. Hareketli kısımlarda yaralanma; Bu tür kazalar makine veya tezgah durdurulmadan tamir ve bakım yapılıyor almasından dolayı meydana gelmektedir. (kayış-kasnak sistemleri, dişli, kaplin, operasyon noktalarında yaralanma şeklinde )
3. Zararlı zehirli gaz, toz, ve sisler dolayısıyla zehirlenme ve boğulmaların meydana gelmesi: Bu tür kazaların meydana gelmemesi için öncelikle uygun havalandırma yapılmalı, yeterli olmaz ise uygun koruyucu maskeler kullanılmalıdır
4. Parlama, patlama şeklinde meydana gelen kazalar: Parlama patlama yanma ihtimali bulunan işyerlerinde çalışmaya başlamadan önce parlamaya ve patlamaya karşı tedbir alınmış olunması önemlidir.bu sebeple bu tür yerlerde izin belgesi uygulamasına azami dikkat gösterilmelidir
5. Düşme şeklindeki kazalar: Yüksekte yapılan çalışmalarda kazalar; uygun iskele ve platform olmamasından, korkuluk olmamasından ve emniyet kemeri kullanmamış olmasından kaynaklanmaktadır
6. Kişisel koruyucu donanımların (baret,eldiven,emniyet ayakkabısı v.s) kullanılmamasından dolayı meydan gelen kazalar: Tamir bakım işlerinin yapıldığı yerler, çoğu zaman çalışanların çok aşina olmadığı, şartları çok iyi bilmediği veya ortam şartlarını bilseler dahi bir an önce işi yapma gayreti içinde ortam şartlarına fazla dikkat etmemeleri sebebiyle kafalarını bir yere çarpmaları, ayaklarına malzeme düşürmeleri, tuttukları malzemelerden ellerinin kesilmesi şeklinde kazalar meydana gelmektedir.

Kazaların meydana geliş nedenleri

Günümüzde çalışma hayatında kalıplaşmış, kısa süre içinde değişemeyecek davranış biçimleri aslında iş kazalarının temel nedenleri arasında gösterilmektedir. Yaşanan bu kazaları önlemekte güvenli davranışların ortaya konulması ve bunun sonucunda da güvenli çalışma ortamını destekleyen bir kültürün oluşmasından geçmektedir.

1. Çalışmaların aceleye getirilmesi, planlı yapılmaması
2. Gerekli yerlerden izin alınmaması, izin veren makamların gerekli tedbirleri almaması
3. Uzman kişilerin veya ekiplerin (ani durumlarda bulunamaması, kim bulunursa onla çalışma yapılması) bulunamaması veya ekiplerin eksik olması
4. Çalışma ortamının uygun aydınlatılmamış olması
5. Bakım onarım öncesinde işe başlamadan önce gerekli tedbirlerin alınmamış olması
6. İşin bitiminde daha önceden sökülmüş olan emniyet tedbirlerinin tekrar yerleştirilmemiş olması
7. Bakım onarım sırasında tesiste meydana getirilen değişiklikler var ise bu değişikliklerin çalışana izah edilmemiş olması
8. Çalışma esnasında uygun tedbirlerin alınmamış olması